ໃນ ສປປລາວເຮົາ ກ່ອນປະເທດຊາດໄດ້ຮັບການປົດປ່ອຍໃນປີ 1975 ວຽກງານພະລັງງານໄຟຟ້າ ແມ່ນມີລັກສະນະອ່ອນນ້ອຍ, ການພັດທະນາຂະແໜງການນິ້ ແມ່ນບໍ່ໄດ້ຮັບການເອົາໃສ່ ແລະ ບໍ່ມີການລົງທຶນເຂົ້າໃສ່ການພັດທະນາພໍເທົ່າໃດໃນເວລານັ້ນ, ທົ່ວປະເທດພວກເຮົາ ມີເຂື່ອນຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າຂະໜາດໃຫຍ່ພຽງແຕ່ 1 ແຫ່ງຄື: ເຂື່ອນໄຟຟ້ານ້ຳງື່ມ 1 ຊຶ່ງມີກຳລັງຕິດຕັ້ງພຽງແຕ່ 30 ເມກາວັດ ແລະ ເຂື່ອນໄຟຟ້າຂະໜາດນ້ອຍ 2 ແຫ່ງ ຄື: ເຂື່ອນນ້ຳດົງ ຢູ່ແຂວງຫຼວງພະບາງ ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 1 ເມກາວັດ ແລະ ເຂື່ອນເຊລະບຳ ຢູ່ແຂວງຈຳປາສັກ ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງ 1 ເມກາວັດ. ນອກຈາກນີ້, ກໍມີເຄື່ອງຈັກປັ່ນໄຟຟ້າທີ່ໃຊ້ນໍ້າມັນຢູ່ບາງຕົວເມືອງໃຫຍ່ຈໍານວນໜຶ່ງ; ສັງລວມແລ້ວຢູ່ໃນທົ່ວປະເທດ, ປະຊາຊົນໄດ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າພຽງແຕ່ 5 ຕົວເມືອງໃຫຍ່ຄື : ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ແຂວງຫຼວງພະບາງ, ແຂວງຄໍາມ່ວນ, ແຂວງສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ແຂວງຈຳປາສັກ ຊຶ່ງມີພຽງແຕ່ປະມານ 19.000 ຄົວເຮືອນ ຫຼື ເທົ່າກັບ 10% ເທົ່ານັ້ນທີ່ໄດ້ຊົມໃຊ້ໄຟຟ້າ.
ແນວໃດກໍ່ຕາມ ທ່ານ ວົງສະກຸນ ຍິ່ງຍົງ ເລຂາຄະນະພັກຮາກຖານ ຜູ້ອໍານວຍການໃຫຍ່ ລັດວິສາຫະກິດ ໄຟຟ້າລາວ ໄດ້ກ່າວວ່າ: ມາຮອດໄລຍະທີ່ພັກເຮົາ ໄດ້ລິເລີ່ມນຳພາການດຳເນີນການປ່ຽນແແປງໃໝ່ນັບແຕ່ປີ 1986 ເປັນຕົ້ນມາ, ພັກເຮົາໄດ້ວາງແນວທາງຫັນເປັນອຸດສາຫະກໍາ ແລະ ທັນສະໄໝ ເພື່ອພັດທະນາປະເທດຊາດ ກ້າວຂຶ້ນຕາມທິດຍືນຍົງ ສູ່ຈຸດໝາຍສັງ
ຄົມນິຍົມ. ໃນນີ້, ໄດ້ກໍານົດເອົາການພັດທະນາວຽກງານພະລັງງານ ແລະ ບໍ່ແຮ່ ຊຶ່ງແມ່ນທ່າແຮງທີ່ສໍາຄັນຂອງ ສປປ ລາວ ເພື່ອເປັນພື້ນຖານໃຫ້ແກ່ການພັດທະນາເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ ແນໃສ່ຈັດສັນ ແລະ ນຳໃຊ້ທ່າແຮງແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນຂອງຊາດ ໃຫ້ມີປະສິດທິຜົນສູງສຸດ, ຕາມທິດພັດທະນາແບບເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ມີລັກສະນະຍືນຍົງ. ເພື່ອຜັນຂະຫຍາຍແນວທາງຂອງພັກ, ລັດເຮົາກໍໄດ້ວາງຍຸດທະສາດເພື່ອພັດທະນາອຸດສາຫະກໍາພະລັງງານໄຟຟ້າ ແມ່ນສຸມໃສ່ຂຸດຄົ້ນທ່າແຮງບົ່ມຊ້ອນແຫຼ່ງນໍ້າທໍາມະຊາດທີ່ມີພາຍໃນປະເທດ ເພື່ອພັດທະນາເປັນແຫຼ່ງພະລັງງານໄຟຟ້າ ຮັບໃຊ້ການສະໜອງໄຟຟ້າໃຫ້ກັບພາຍໃນປະເທດ ແລະ ສົ່ງອອກຕ່າງປະເທດ, ບົນພື້ນຖານຮັບປະກັນການພັດທະນາພະລັງງານໄຟຟ້າ ແບບເປັນມິດກັບສິ່ງແວດລ້ອມ, ຜະລິດພະລັງງານສະອາດ ແລະ ມີລັກສະນະຍືນຍົງ ຊຶ່ງປະກອບດ້ວຍບັນດາໂຄງການ, ແຜນງານໃຫຍ່ໆທີ່ສຳຄັນ, ເປັນລະບົບຄົບຊຸດ, ມີທັງໄລຍະສັ້ນ, ໄລຍະກາງ ແລະ ໄລຍະຍາວ.
ພາຍຫຼັງ, ລັດຖະບານມີນະໂຍບາຍເປີດກວ້າງການລົງທຶນທັງພາຍໃນ ແລະ ຕ່າງປະເທດ ເຮັດໃຫ້ມີນັກລົງທືນຈາກຫຼາຍປະເທດເລີ່ມຫັນເຂົ້າມາລົງທຶນຢູ່ ສປປ ລາວ ເປັນຈໍານວນຫຼາຍ ນັບທັງໃນຮູບແບບເອກະຊົນອິດສະຫຼະ (IPP) ອັນໄດ້ເຮັດໃຫ້ການພັດທະນາອຸດສາຫະກໍາພະລັງງານຢູ່ ສປປ ລາວ ຂະຫຍາຍຕົວດ້ວຍຈັງຫວະທີ່ໄວ ແລະ ບາງໄລຍະກໍມີລັກສະນະກ້າວກະໂດດ.
ມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້, ທົ່ວປະເທດພວກເຮົາໄດ້ມີແຫຼ່ງຜະລິດພະລັງງານໄຟຟ້າສະໜອງໄຟຂາຍເຂົ້າລະບົບຂອງ ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວຈໍານວນ 97 ແຫ່ງ, ມີກຳລັງຕິດຕັ້ງທັງໝົດ 4,499.46 MW, ໃນນັ້ນ, ເປັນແຫຼ່ງຜະລິດພະລັງ
ງານນໍ້າ ກວມເອົາປະມານ 95%, ພະລັງງານຄວາມຮ້ອນຖ່ານຫີນ ປະມານ 2,24% ແລະ 2,22% ແມ່ນມາຈາກພະລັງງານໄຟຟ້າແສງຕາເວັນ ແລະ ພະລັງງານຊີວະມວນຈໍານວນໜຶ່ງ.
ຄຽງຄູ່ກັນນັ້ນ, ກໍໄດ້ສຸມໃສ່ການລົງທຶນພັດທະນາລະບົບສາຍສົ່ງ-ສະຖານີໄຟຟ້າ ເພື່ອເຊື່ອມຈອດກັນໃນຂອບເຂດທົ່ວປະເທດ ແລະ ເຊື່ອມໂຍງກັບບັນດາປະເທດເພື່ອນບ້ານ. ມາຮອດປັດຈຸບັນ ລັດວິສາຫະກິດໄຟຟ້າລາວ ມີລະບົບສາຍສົ່ງໄຟຟ້າແຮງສູງລະດັບແຮງດັນ 230 kV ລວງຍາວທັງໝົດ 1.859 km/ວົງຈອນ ແລະ ລະບົບສາຍສົ່ງໄຟຟ້າ 115 kV ລວງຍາວທັງໝົດ 6.985 km/ວົງຈອນ. ລະບົບຕາຂ່າຍແຮງດັນກາງ 22 kV/35 kV ລວງຍາວທັງໝົດ 37.478 km/ວົງຈອນ. ລະບົບຕາຂ່າຍແຮງດັນຕໍ່າ 0.4 kV ລວງຍາວທັງໝົດ 22.378 km/ວົງຈອນ ແລະ ມີສະຖານີໄຟຟ້າແຮງສູງທັງໝົດ 80 ແຫ່ງ.
ນອກຈາກນີ້, ລັດຖະບານຍັງໃຫ້ຄວາມສໍາຄັນຕໍ່ກັບວຽກງານການຂະຫຍາຍຕາໜ່າງໄຟຟ້າສູ່ເຂດຊົນນະບົດ, ເຂດພູດອຍ, ເຂດພື້ນຖານຂອງການປະຕິວັດໃນໄລຍະຕໍ່ສູ້ກູ້ຊາດ ເປັນການພັດທະນາບຸລິມະສິດ ບົນພື້ນຖານ: ເອົາການພັດທະນາ ແລະ ຂະຫຍາຍຕາໜ່າງໄຟຟ້າໄປສູ່ຊົນນະບົດຕິດພັນກັບວຽການກໍ່ສ້າງຮາກຖານການເມືອງ, ການພັດທະນາຊົນນະບົດ , ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າ ແລະ ການເຮັດທົດລອງວຽກງານ 3 ສ້າງຢ່າງແໜ້ນແຟ້ນ ຊຶ່ງມາຮອດປັດຈຸບັນນີ້, ຈໍານວນເມືອງມີໄຟຟ້າຊົມໃຊ້ແລ້ວກວມເອົາ 100%, ຈໍານວນບ້ານທີ່ມີໄຟຟ້າຊົມໃຊ້ແລ້ວກວມເອົາ 94,35% ແລະ ຈໍານວນຄອບຄົວທີ່ມີໄຟຟ້າຊົມໃຊ້ແລ້ວກວມເອົາ 95,78%.
ສໍາລັບການສົ່ງພະລັງງານໄຟຟ້າ ອອກໄປຈໍາໜ່າຍຕ່າງປະເທດໃນ 5 ປີຜ່ານມາ, ສາມາດບັນລຸໄດ້ 1,270 MW. ໃນນີ້, ສົ່ງອອກ: ໄປປະເທດໄທໃນຮູບແບບແລກປ່ຽນພະລັງງານປະມານ: 650 MW, ໄປປະເທດຈີນໃນຮູບແບບແລກປ່ຽນພະລັງງານປະມານ: 45 MW, ກໍາປູເຈຍ: 445 MW, ມຽນມາ 30 MW, ແລະ ສົ່ງຜ່ານໂຄງການ LTMS 100 MW.
ຜົນສຳເລັດຂອງການພັດທະນາວຽກງານພະລັງງານໄດ້ສ້າງພື້ນຖານ ທີ່ສຳຄັນໃຫ້ແກ່ການຫັນຈາກເສດຖະກິດທຳມະຊາດໄປສູ່ເສດຖະກິດຜະລິດເປັນສິນຄ້າ,ການຫັນປ່ຽນແບບວິທີການຜະລິດ,ການດຳລົງຊີວິດ ແລະ ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນບັນດາເຜົ່າຢ່າງຕັ້ງໜ້າ. ນອກຈາກນີ້, ການພັດທະນາໄຟຟ້າທົດແທນ ເປັນຕົ້ນການພັດທະນາໄຟຟ້າຈາກແສງຕາເວັນ, ພະລັງງານຊີວະມວນ, ພະລັງງານລົມ ແລະ ອື່ນໆກໍໄດ້ຮັບຄວາມເອົາໃຈໃສ່ຢ່າງຕັ້ງໜ້າ.
ສາມາດຢືນຢັນໄດ້ວ່າ: ມາຮອດປັດຈຸບັນ, ຂະແໜງອຸດສາຫະກຳໄຟຟ້າຢູ່ ສປປ ລາວ ໄດ້ເປັນຜູ້ເຮັດບົດບາດທີ່ສຳຄັນ ແລະ ມີລັກສະນະເປັນພື້ນຖານ ໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມຂອງຊາດ, ກາຍເປັນຂະແໜງເສດຖະກິດທີ່ເຮັດບົດບາດເປັນຜູ້ແກ້ໄຂຊ່ອງທາງໃນລະບົບເສດຖະກິດແຫ່ງຊາດ, ເປັນເຄື່ອງມືທີ່ສໍາຄັນໃນການມ້າງເສດຖະກິດທຳມະຊາດ, ເຄິ່ງທໍາມະຊາດ ໄປສູ່ເປັນເສດຖະກິດຜະລິດເປັນສິນຄ້າ, ນັບທັງການຫັນປ່ຽນແບບວິທີການຜະລິດ, ການດຳລົງຊີວິດ ແລະ ການແກ້ໄຂຄວາມທຸກຍາກຂອງປະຊາຊົນລາວ ບັນດາເຜົ່າຢ່າງຕັ້ງໜ້າ. ພ້ອມນັ້ນ, ກໍສາມາດດູດດຶງການມາລົງທຶນຂອງຜູ້ປະກອບການ ແລະ ໄດ້ຮັບການສະໜັບສະໜູນຈາກເພື່ອນມິດ-ສາກົນຢ່າງໜັກແໜ້ນ, ກວ້າງຂວາງ.
ຂອບໃຈຂ່າວຈາກ ປະຊາຊົນ
