ທ່ານ ຮສ. ປອ. ພຸດ ສິມມາລາວົງ, ລັດຖະມົນຕີ ກະຊວງສຶກສາທິການ ແລະ ກິລາ ລາຍງານກ່ຽວກັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຍຸດທະສາດການປະຕິຮູບລະບົບການສຶກສາ, ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດແຫ່ງຊາດ ໃນໄລຍະຜ່ານມາ ແລະ ທິດທາງແຜນການໃນຕໍ່ໜ້າ ໃນກອງປະຊຸມສະໄໝສາມັນເທື່ອທີ 8 ຂອງສະພາແຫ່ງຊາດ ຊຸດທີ IX ໃນຕອນເຊົ້າວັນທີ 21 ພະຈິກ 2024 ວ່າ: ຜ່ານການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດແຜນພັດທະນາການສຶກສາ ແລະ ກິລາ 5 ປີ (2016-2020) ໄດ້ມີຜົນສໍາເລັດທີ່ພົ້ນເດັ່ນ ( ບາງອັນທີ່ພົ້ນເດັ່ນ ) ດັ່ງນີ້:
1. ການສະໜອງການສຶກສາກ່ອນໄວຮຽນ ໄດ້ມີການຂະຫຍາຍຕົວຢ່າງກວ້າງຂວາງ, ອັດຕາສ່ວນພົນລະເມືອງ ອາຍຸ 5 ປີ ໃນຊັ້ນການສຶກສາກ່ອນໄວຮຽນ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 70,9% ໃນສົກຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 82,7% ໃນສົກຮຽນ 2019-2020 ແລະ ມີ 142 ເມືອງ ໃນຈໍານວນ 148 ເມືອງ ຊຶ່ງມີອັດຕາການເຂົ້າ ຮຽນຂອງເດັກອາຍຸ 5 ປີ ສູງກວ່າ 60%.
2. ອັດຕາການເຂົ້າຮຽນລວມໃໝ່ຊັ້ນປະຖົມສຶກສາ ປ. 5 ໃນສົກຮຽນ 2015-2016 ແລະ 2019-2020 ມີ ການເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 103,5% ເປັນ 105,5% ພ້ອມກັນນັ້ນອັດຕາການຄ້າງຫ້ອງກໍ່ໄດ້ຫຼຸດລົງຈາກ 4,8% ໃນສົກຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 3,1% ໃນສົກຮຽນ 2019-2020.
3. ອັດຕາການເຂົ້າຮຽນລວມໃໝ່ ຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນຕົ້ນ ມ.4 ໄດ້ຮັບການປັບປຸງດີຂຶ້ນ ຊຶ່ງເພີ່ມຈາກ 70,4% ໃນສົກຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 71,6% ໃນສົກຮຽນ 2019-2020, ອັດຕາການປະລະການຮຽນ, ແຕ່ ສົກຮຽນ 2015-16 ຫາ 2019-2020 ໄດ້ຫຼຸດລົງຈາກ 4,7% ເປັນ 4,3% ໃນສົກຮຽນ 2019-2020.
4. ໃນຊັ້ນມັດທະຍົມຕອນປາຍ ອັດຕາເຂົ້າຮຽນລວມໃໝ່ ມ.7 ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 42,7% ໃນສົກຮຽນ 2015-2016 ເປັນ 54,8% ໃນສົກຮຽນ 2019-2020, ດັດຊະນີຄວາມເທົ່າທຽມທາງເພດໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນຈາກ 0,87 ໃນສົກຮຽນ 2015-16 ເປັນ 0,91 ໃນສົກຮຽນ 2019-2020.
ຜສໍາລັບ ທິດທາງແຜນການໃນຕໍ່ໜ້າ
4.1 ສືບຕໍ່ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ຍຸດທະສາດການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແຫ່ງຊາດຮອດປີ 2025 ແລະ ວິໄສ ທັດຮອດປີ 2030 ໃນໄລຍະເວລາທີ່ຍັງເຫຼືອ ໃຫ້ໄດ້ຮັບຜົນດີ ຕາມລະດັບຄາດໝາຍ;
4.2 ສືບຕໍ່ການຝຶກອົບຮົມສ້າງຂີດຄວາມສາມາດ ໃຫ້ຄະນະກຳມະການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ຂັ້ນສູນ ກາງ ແລະ ທ້ອງຖິ່ນ;
4.3 ສືບຕໍ່ສ້າງຄວາມເຂັ້ມແຂງ ໃຫ້ແກ່ກົນໄກປະສານງານ ຂອດການສ້າງຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ແລະ ຄວາມຕ້ອງ ການນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ໃຫ້ສອດຄ່ອງ;
4.4 ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ທົບທວນຄືນ ໂຄງປະກອບກົງຈັກ ແລະ ບຸກຄະລາກອນ, ໜ້າທີ່ພາລະບົດບາດ ຂອງຄະນະກຳມາ ທິການ ລະດັບຊາດ, ຄະນະກຳມະການລະດັບສູນກາງ ແລະ ແຂວງ/ນະຄອນຫຼວງ ແລະ ກົນໄກຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ໃຫ້ເປັນລະບົບຄົບຊຸດ.
4.5 ປະເມີນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດຍຸດທະສາດ ການພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດແຫ່ງຊາດ ຮອດປີ 2025 ໄລຍະ 10 ປີ (2016-2025), ພ້ອມທັງກໍານົດຂະບວນການ ໃນການປຶກສາຫາລື, ຄົ້ນຄວ້າ ແລະ ສ້າງຍຸດທະສາດ ພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດແຫ່ງຊາດ ສໍາລັບໄລຍະ 10 ປີຕໍ່ຫນ້າ (2026-2035) ແນໃສ່ສ້າງຊັບພະຍາ- ກອນມະນຸດໃຫ້ມີຄຸນນະພາບ ສາມາດຕອບສະໜອງຄວາມຕ້ອງການໃນການພັດທະນາໃນເງື່ອນ ໄຂໃໝ່ ຢ່າງ ມີຈຸດສຸມ ແລະ ຍືນຍົງ.
ໂດຍສຸມໃສ່ສ້າງໃຫ້ຊັບພະຍາກອນມະນຸດ ໃຫ້ໄດ້ຮັບການສຶກສາທີ່ມີຄຸນນະພາບຢ່າງ ທົ່ວເຖິງ ແລະ ສາມາດນໍາໃຊ້ເຕັກໂນໂລຊີເຂົ້າໃນການສຶກສາ ແລະ ການພັດທະນາຕົນເອງ, ມີໂພຊະນາການທີ່ ດີ ແລະ ມີສຸຂະພາບແຂງແຮງ, ໄດ້ຮັບການພັດທະນາທັກສະ ແລະ ສີມືແຮງງານທີ່ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມໃນໄລຍະໃໝ່, ລວມທັງເສດຖະກິດດີຈິຕອນ, ພະນັກງານລັດຖະກອນ ສາມາດເຮັດວຽກຢ່າງມີປະສິດທິພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນສູງ, ມີຄຸນສົມບັດສິນທຳປະຕິວັດທີ່ຖືກຕ້ອງ, ມີນໍ້າໃຈຮັກຊາດ ແລະ ຮັກວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາດ. ນອກຈາກນັ້ນ ຊັບພະຍາກອນມະນຸດໃນໄລຍະໃໝ່ ຕ້ອງສາມາດຮັບມືກັບການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ ແລະ ພະຍາດລະບາດຕ່າງໆ, ຄໍານຶງເຖິງຄວາມສະເໝີພາບ ແລະ ບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ແລະ ມີຄວາມສາມາດຮ່ວມມືກັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ.
ຊຶ່ງໃນຮ່າງຍຸດທະສາດ 2026-2035 ປະກອບມີດັ່ງນີ້:
1) ເພີ່ມທະວີວຽກງານການເມືອງ-ແນວຄິດ ເຮັດໃຫ້ທົ່ວປວງຊົນເຊື່ອໝັ້ນອຸດົມການສັງຄົມນິຍົມ;
2) ຮັບປະກັນການເຕີບໂຕຂອງເດັກ (0-14 ປີ) ໃຫ້ມີຄວາມສົມບູນດ້ານສຸຂະພາບ ແລະ ບັນລຸເປົ້າໝາຍການຮຽນຮູ້ໃນຊັ້ນປະຖົມ ແລະ ມັດທະຍົມ;
3) ພັດທະນາຊາວໜຸ່ມ (15-24 ປີ) ໃຫ້ມີສີມືແຮງງານ, ມີສຸຂະພາບສົມບູນ ແລະ ປະກອບສ່ວນເຂົ້າໃນຕະຫຼາດແຮງງານຢ່າງເຕັມສ່ວນ;
4) ປົກປ້ອງ ແລະ ພັດທະນາກໍາລັງແຮງງານ ໃຫ້ສອດຄ່ອງກັບຄວາມຕ້ອງການຂອງຕະຫຼາດແຮງງານ;
5) ຍົກລະດັບຜະລິດຕະພາບ ແລະ ຄຸ້ມຄອງພະນັກງານ-ລັດຖະກອນ ໃຫ້ສາມາດສະໜອງການບໍລິການສັງຄົມຢ່າງມີປະສິດພາບ ແລະ ປະສິດທິຜົນສູງ;
6) ອະນຸລັກ ແລະ ສົ່ງເສີມວັດທະນະທຳອັນດີງາມຂອງຊາດໃຫ້ທົ່ວປວງຊົນ;
7) ປົກປ້ອງປະຊາກອນຈາກຄວາມສ່ຽງທີ່ຮ້າຍແຮງຕ່າງໆຂອງການປ່ຽນແປງດິນຟ້າອາກາດ, ໄພພິບັດຈາກທຳມະຊາດ ແລະ ມະນຸດສ້າງຂຶ້ນ; ເພີ່ມທະວີບົດບາດຂອງແມ່ຍິງໃນວຽກງານນໍາພາ-ຄຸ້ມຄອງ ແລະ ການມີສ່ວນຮ່ວມຂອງແມ່ຍິງໃນການພັດທະນາເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ;
9) ສ້າງຄວາມພ້ອມໃຫ້ພົນລະເມືອງລາວ ເຂົ້າສູ່ຍຸກຫັນເປັນດິຕິຕອນ ແລະ ຍຸກອຸດສາຫະກຳ 4.0;
10) ສົ່ງເສີມການຮ່ວມມືພັດທະນາຊັບພະຍາກອນມະນຸດກັບພາກພື້ນ ແລະ ສາກົນ.
