ເລຂາທິການໃຫຍ່ ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ, ປະທານປະເທດ ໄດ້ເນັ້ນໜັກໃຫ້ຂະແໜງການສຶກສາ ຕ້ອງຫັນຄ່ານິຍົມທີ່ຜິດໆຂອງນັກຮຽນ – ນັກສຶກສາ ໄປສູ່ຄ່ານິຍົມທີ່ຖືກຕ້ອງໃຫ້ໄດ້ໂດຍໄວ. ພ້ອມນີ້, ຕ້ອງຫັນປ່ຽນຄ່ານິຍົມທີ່ບໍ່ເປັນຕົວຂອງຕົວເອງ, ສຸກງ່າໃດກິນງ່ານັ້ນ, ມີແຕ່ຂໍກັບຂໍ, ໃຫ້ກາຍມາເປັນຜູ້ມີຄ່ານິຍົມ ເຊື່ອໝັ້ນຕົນເອງ, ເຮັດໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ, ມີກຽດສັກສີຂອງຕົນເອງ ແລະ ຄຳນຶງເຖິງກຽດສັກສີຂອງຊາດຕົນໃຫ້ຫຼາຍໆ.
ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ເລຂາທິການໃຫຍ່ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ, ປະທານປະເທດ ໄດ້ໃຫ້ກຽດໂອ້ລົມຕໍ່ກອງປະຊຸມຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ, ວິທະຍາສາດ ແລະ ກີລາ ປະຈໍາສົກຮຽນ 2023 – 2024 ເມື່ອທ້າຍອາທິດຜ່ານມາ.
ກ່ອນອື່ນທ່ານໄດ້ສະແດງ ຄວາມຍ້ອງຍໍຊົມເຊີຍຕໍ່ຜົນສໍາເລັດທີ່ຂະແໜງການສຶກສາ ແລະ ກີລາ ຍາດມາໄດ້ໃນສົກຮຽນ 2023 – 2024 ຜ່ານມາ ເຊິ່ງປະກອບສ່ວນສໍາຄັນເຮັດໃຫ້ວຽກງານການສຶກສາຂອງລາວ ໄດ້ຮັບການປັບປຸງດີຂຶ້ນ; ພ້ອມນີ້ ທ່ານໄດ້ທົບທວນຄືນເພື່ອຍົກໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມເປັນມາຂອງການສຶກສາປະຕິວັດ ແລະ ພັດທະນາການຂອງການສຶກສາຂອງລາວໂດຍສັງເຂບ ເຊິ່ງໃນສະໄໝດຳເນີນການຕໍ່ສູ້ປະຕິວັດປົດປ່ອຍຊາດ, ພັກເຮົາໄດ້ຄຳນຶງເຖິງການສຶກສາໄວ້ເປັນວຽກສຳຄັນຕົ້ນໆຂອງແນວທາງຂອງພັກແລ້ວ, ເວລາກຳລັງມີສົງຄາມທີ່ດຸເດືອດຂ້ຽວຂາດນັ້ນ ພັກເຮົາວາງແນວທາງອອກວ່າ: ຈະຕ້ອງເອົາການສຶກສາໄປກ່ອນກ້າວໜຶ່ງ, ມີຄໍາຂວັນ “ ຮຽນໜັງສືແມ່ນຮັກຊາດ ”, “ ຄູເປັນຄົນຂອງພັກ ”, “ ຮຽນໜັງສືແມ່ນການຕໍ່ສູ້ເອົາຊະນະກັບສັດຕູໂຕໂງ່ຈ້າຫຼ້າຫຼັງ ”, “ ເປັນນັກຮຽນ ຕ້ອງຮຽນໃຫ້ເກັ່ງເສັງໃຫ້ໄດ້, ນຳໃຊ້ໃຫ້ເປັນ ” ແລະ ອື່ນໆ.
ເປັນເວລາຫຼາຍປີຜ່ານມາ ຂະແໜງການສຶກສາຂອງປະເທດເຮົາ ມີການຂະຫຍາຍຕົວນັບທັງປະລິມານ ແລະ ຄຸນນະພາບ ເປັນລຳດັບມາ, ການສຶກສາມີການຫັນປ່ຽນ ແລະ ປັບຕົວມາໄດ້ຕາມຄວາມຮຽກຮ້ອງຕ້ອງການຂອງການພັດທະນາດ້ານຕ່າງໆຂອງປະເທດເຮົາ ແລະ ຄ່ອຍໆຫັນໃຫ້ເຂົ້າກັບມາດຕະຖານບັນດາປະເທດໃນພາກພື້ນ. ຢ່າງໃດກໍຕາມ ວຽກງານພັດທະນາການສຶກສາ, ວຽກງານກີລາ, ວຽກງານຄົ້ນຄວ້າວິທະຍາສາດ ຫຼື ການນຳໃຊ້ວິທະຍາສາດ ເຂົ້າໃນການພັດທະນາດ້ານຕ່າງໆຂອງປະເທດພວກເຮົາ ກໍຍັງຕ້ອງໄດ້ແກ້ໄຂຫຼາຍບັນຫາຕໍ່ໄປອີກ. ໃນສະພາບການຖົດຖອຍທາງດ້ານເສດຖະກິດທີ່ປະເທດເຮົາ, ຄົນລາວເຮົາ ກຳລັງປະເຊີນຢູ່ໃນປັດຈຸບັນນີ້, ມັນມີການກະທົບທາງລົບ ທັງທາງກົງ ແລະ ທາງອ້ອມ ຕໍ່ວຽກງານສຶກສາຂອງພວກເຮົາຢ່າງຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້.
ທ່ານ ທອງລຸນ ສີສຸລິດ ກ່າວຕື່ມວ່າ: ປະເທດໃດ, ສັງຄົມໃດ ມີຄົນ 5 ປະເພດ ຄື: 1). ມີຄົນ ທີ່ມີຄວາມຮັກຊາດຢ່າງດູດດື່ມເປັນຈຳນວນຫຼາຍ; 2). ມີຄົນ ຫຼວງຫຼາຍໃນພົນລະເມືອງທີ່ສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້ ອາດເວົ້າໄດ້ວ່າກະຕືລືລົ້ນຮຽນ, ຮຽນຮູ້ສິ່ງໃໝ່ໆ; 3). ມີຄົນ ທີ່ຮູ້ເບິ່ງຕົວເອງ ແລະ ສົມທຽບໃສ່ຄົນອື່ນ, ຮູ້ຊອກຫາຈຸດທີ່ຍັງອ່ອນ ແລະ ແກ້ໄຂຕົວເອງ ເພື່ອໃຫ້ເທົ່າຄົນອື່ນ ຫຼື ລື່ນຄົນອື່ນຍິ່ງດີ ຫຼື ອາດເວົ້າແນວໜຶ່ງວ່າ ເປັນຄົນທີ່ຢູ່ໃນບັນຍາກາດແຫ່ງການແຂ່ງຂັນຢູ່ຕະຫຼອດເວລາ; 4). ມີຄົນ ທີ່ດຸໝັ່ນ, ຂະຫຍັນພຽນ ເປັນຈຳນວນຫຼວງ ຫຼາຍເປັນສ່ວນໃຫຍ່ຂອງປະເທດ ແລະ 5). ມີຄົນ ທີ່ຮູ້ຈັກປະຢັດ, ອົດອອມ, ບໍ່ຟຸ່ມເຟືອຍ, ບໍ່ໂລດໂຜນ, ໃຊ້ຊີວິດລຽບງ່າຍ ພໍດີ…ຢູ່ກັບຕົນເປັນສ່ວນໃຫຍ່ ຫຼື ມີລັກສະນະແຜ່ຫຼາຍເທົ່າໃດ… ປະເທດນັ້ນ, ສັງຄົມນັ້ນ ຈະຮັ່ງມີ, ເຂັ້ມແຂງ ໄດ້ດີກວ່າ.
ດັ່ງນັ້ນ, ຄຳຖາມ ຈຶ່ງກ້ຽວຄືນມາວ່າ ພວກເຮົາມີຄົນປະເພດດັ່ງກ່າວນັ້ນ ໜ້ອຍຫຼາຍປານໃດ? ການສຶກສາຈະສ້າງໃຫ້ມີຄົນປະເພດດັ່ງກ່າວໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນໃນສັງຄົມເຮົາໄດ້ແນວໃດ? ຜູ້ບໍລິຫານການສຶກສາ ຄິດນຳບັນຫານີ້ຫຼາຍປານໃດແລ້ວ?.
ເລຂາທິການໃຫຍ່ ຄະນະບໍລິຫານງານສູນກາງພັກ, ປະທານປະເທດ ໄດ້ເນັ້ນໜັກຕື່ມວ່າ: ເຖິງເວລາແລ້ວ ພວກເຮົາຕ້ອງຕັດສິນໃຈຫັນຄ່ານິຍົມ ຂອງຄົນລາວເຮົາ ໂດຍສະເພາະລູກຫຼານ ທີ່ຍັງມີອາຍຸເຍົາໄວຂອງພວກເຮົາ ຈາກທີ່ມີຄ່ານິຍົມທີ່ຜິດໆຢູ່ປັດຈຸບັນນີ້ໄປສູ່ຄ່ານິຍົມທີ່ຖືກຕ້ອງໃຫ້ໄວ. ຄ່ານິຍົມເຫັນແຕ່ໄດ້ປະລິນຍາ, ປະກາສະນີຍະບັດ, ວິທະຍາຖານະ ໃຫ້ມີໄວ້ເອ້ມາໄວ້ອວດ, ສ່ວນໃນປະກາສະນີຍະບັດນັ້ນ ຈະໄດ້ມາດ້ວຍວິທີໃດກໍຕາມ ຖືກຕ້ອງ ຫຼື ບໍ່ກໍຕາມ, ທະແນມໄດ້ມາ. ຖ້ານິຍົມໄປທາງນີ້, ຄຸນຄ່າຂອງນາມມະຍົດນັ້ນຈະຕ່ຳ ( ຜູ້ມອບກໍສີອາຍໆ, ຜູ້ໄດ້ຮັບກໍຍິ້ມແບບເຂີນໆ ) ສຸດທ້າຍໄປເຮັດຫຍັງກໍບໍ່ໄດ້ຜົນ…; ຄ່ານິຍົມທີ່ມັກດຳລົງຊີວິດແບບງ່າຍໆ ບໍ່ມັກຜ່ານຜ່າຄວາມຫຍຸ້ງຍາກ, ບໍ່ຮູ້ຈັກການໄດ້ມາດ້ວຍນໍ້າເຫື່ອນໍ້າແຮງ ແລະ ສະຕິປັນຍາ ຂອງຕົນເອງ ວ່າແຕ່ໄດ້ມາເພື່ອຄວາມສຸກສຳລານ, ຄວາມຟຸ່ມເຟືອຍ… ຈະຕົກເຂົ້າໃນລັດທິສະເຫວີຍສຸກ ທີ່ເປັນລັດທິບໍ່ເພິ່ງປາຖະໜາ ຂອງສັງຄົມເຮົາ, ບາງທີຄວາມສະເຫວີຍສຸກນັ້ນ ແມ່ນບົນຫຼັງຄວາມທຸກຂອງຄົນອື່ນ.
ພ້ອມນີ້, ຕ້ອງຫັນປ່ຽນຄ່ານິຍົມທີ່ບໍ່ເປັນຕົວຂອງຕົວເອງ, ສຸກງ່າໃດກິນງ່ານັ້ນ ( ລັດທິສວຍໂອກາດ ), ມີແຕ່ຂໍກັບຂໍ, ໃຫ້ກາຍມາເປັນຜູ້ມີຄ່ານິຍົມເຊື່ອໝັ້ນຕົນເອງ, ເຮັດໄດ້ດ້ວຍຕົນເອງ, ມີກຽດສັກສີຂອງຕົນເອງ ແລະ ຄຳນຶງເຖິງກຽດສັກສີຂອງຊາດຕົນໃຫ້ຫຼາຍໆ. ສ່ວນຄ່ານິຍົມອື່ນໆທີ່ຈະພາໃຫ້ເສຍວັດທະນະທຳຂະນົບທຳນຽມອັນດີຂອງຊາດ ທີ່ໄດ້ປົກປັກຮັກສາອະນຸຮັກມາເປັນພັນໆປີນັ້ນ ກໍາລັງກາຍເປັນສິ່ງທ້າທາຍຕໍ່ປະເທດຊາດເຮົາໃນປັດຈຸບັນ ຈາກວັດທະນະທຳຕາເວັນຕົກບຸກເຂົ້າທຳລາຍຄົນເຮົາຢູ່ປັດຈຸບັນນີ້ຢ່າງໜ້າເປັນຫ່ວງ.
[ ທີ່ມາ: ວິທະຍຸແຫ່ງຊາດ ]
