ຫຼາຍປະເທດໃນອາຊຽນ ກຳລັງປະເຊີນໜັກກັບການລະບາດພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ໂດຍພົບມີຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວ 2 ແສນກວ່າກໍລະນີ ເສຍຊີວິດແລ້ວ 400 ກວ່າຄົນ, ໜັກກວ່າໝູ່ແມ່ນປະເທດຟີລິບປິນ, ສ່ວນລາວເຮົາພົບຜູ້ຕິດເຊື້ອ 11 ພັນກວ່າກໍລະນີ ເສຍຊີວິດແລ້ວ 27 ຄົນ.
ທ່ານ ຮສ. ດຣ. ບຸນກອງ ສີຫາວົງ ລັດຖະມົນຕີກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໃຫ້ສຳພາດເມື່ອວັນຈັນຜ່ານມາວ່າ: ສຳລັບປີ 2019 ນີ້ເປັນປີລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍໃນບັນດາປະເທດອາຊຽນ ໂດຍກວດພົບຜູ້ຕິດເຊື້ອພະຍາດດັ່ງກ່າວຈຳນວນ 229.302 ກໍລະນີ ເສຍຊີວິດທັງໝົດ 467 ຄົນ. ໃນນັ້ນ, ໜັກກວ່າໝູ່ແມ່ນປະເທດຟີລິບປິນ ມີຈຳນວນກໍລະນີໄຂ້ຍຸງລາຍທັງໝົດ 83.570 ຄົນ ເສຍຊີວິດ 354 ຄົນ, ສສ ຫວຽດນາມ 81.132 ກໍລະນີ ເສຍຊີວິດ 4 ຄົນ, ກຳປູເຈຍ 13 ພັນກໍລະນີ ເສຍຊີວິດແລ້ວ 24 ຄົນ, ປະເທດໄທ ມີ 40.402 ກໍລະນີ ເສຍຊີວິດແລ້ວ 58 ຄົນ, ສະເພາະ ສປປ ລາວ ເຮົາມາຮອດວັນທີ 8 ກໍລະກົດ 2019 ນີ້ ມີຈຳນວນສະສົມທັງໝົດ 11.600 ກວ່າຄົນ ເສຍຊີວິດ 27 ຄົນ.
ພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍໃນປີ 2019 ນີ້ ພົບຫຼາຍກວ່າໝູ່ແມ່ນເດິງກີປະເພດ 2 ແລະ ປະເພດ 4, ສະເພາະໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນຢູ່ເມືອງໄຊເສດຖາ, ເມືອງສີສັດຕະນາກ ແລະ ເມືອງໄຊທານີ ພົບປະເພດ 4 ເຊິ່ງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ( ໄຂ້ເລືອດອອກ ) ໃນປີນີ້ເຫັນວ່າມີລັກສະນະຮ້າຍແຮງກວ່າເກົ່າ ສົ່ງຜົນໃຫ້ກົນໄກເລືອດບໍ່ກ້າມໄວຂຶ້ນ, ອະໄວຍະວະຊຸດໂຊມໄວກວ່າເກົ່າ ໂດຍມື້ທີ 2 – 3 ເປັນມື້ອັນຕະລາຍແລ້ວຖ້າທຽບໃສ່ປີ 2013 ທີ່ມື້ທີ 5 ຈຶ່ງເປັນມື້ອັນຕະລາຍ.
ພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍ ( ໄຂ້ເລືອດອອກ )ກຳເນີດມາຈາກໜອນນ້ຳຍຸງລາຍເພີ່ມຂຶ້ນສະສົມຕາມແຫຼ່ງຕ່າງໆ ແລ້ວກາຍເປັນຍຸງລາຍພາຍໃນ 7 ມື້, ເປັນຍຸງໂຕນ້ອຍໆດຳ, ມີກ່ານຂາວ ແລະ ກັດສະເພາະໃນກາງເວັນ. ດັ່ງນັ້ນ, ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນຕ້ອງລະມັດລະວັງ ເພາະພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍໃນປີນີ້ແມ່ນມີຄວາມທົນທານຕໍ່ຢາຫຼາຍຂຶ້ນກວ່າເກົ່າ. ດັ່ງນັ້ນ, ການປ້ອງກັນຖືວ່າເປັນຄວາມສຳຄັນຫຼາຍທີ່ພໍ່ແມ່ປະຊາຊົນທຸກຄົນຕ້ອງເຂົ້າໃຈເພື່ອບໍ່ໃຫ້ມີຍຸງກັດ, ເຮັດແນວໃດໃຫ້ຢູ່ໃນເຂດອ້ອມເຮົາບໍ່ມີຍຸງ ແລະ ສຳຄັນທີ່ສຸດແມ່ນບໍ່ໃຫ້ມີຍຸງເລີຍ ເຊັ່ນ: ທາຢາກັນບໍ່ໃຫ້ຍຸງກັດ, ສີດຢາບໍ່ໃຫ້ມີຍຸງ ແລະ ສຳຄັນກວ່າໝູ່ແມ່ນບໍ່ໃຫ້ມີໜອນນ້ຳຢູ່ໃນເຮືອນ ຫຼື ຢູ່ແຖວໃກ້ເຮົາ.
ເຊິ່ງມາຮອດວັນທີ 8 ກໍລະກົດ ຍັງເຫັນວ່າຢູ່ເມືອງສີໂຄດຕະບອງ, ເມືອງໄຊເສດຖາ ແລະ ເມືອງໄຊທານີ ຍັງມີໜອນນ້ຳສູງ ຍ້ອນມີຕີນລົດເກົ່າ, ກະປ໋ອງ, ອ່າງນ້ຳ, ສິ່ງກັກເກັບນ້ຳຕ່າງໆທີ່ເກັບນ້ຳຂັງ ແລະ ອື່ນໆຫຼາຍ. ສະນັ້ນ, ຕ້ອງເກັບກວດເບິ່ງບໍ່ໃຫ້ມີສິ່ງດັ່ງກ່າວຢູ່ໃກ້ບ້ານ, ໃກ້ເຮືອນເຮົາ ເພື່ອຫຼີກລຽງບໍ່ໃຫ້ມີບ່ອນຢູ່ອາໄສຂອງຍຸງ, ສະເພາະຢູ່ເຂດຕົວເມືອງແມ່ນໃຫ້ກວດເບິ່ງທາງຫຼັງຕູ້ເຢັນທີ່ນໍ້າຍ້ອຍໃສ່ເພື່ອບໍ່ໃຫ້ຍຸງສາມາດອາໄສຢູ່.
ຍຸງລາຍສ່ວນຫຼາຍແມ່ນມັກອາໄສຢູ່ໃນນ້ຳສະອາດ. ສະນັ້ນ, ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ທຸກຄົນຈົ່ງກວດເບິ່ງນ້ຳຂັງຕ່າງໆ ໂດຍສີດຢາໃສ່ ຫຼື ໃສ່ຢາຂ້າໜອນນ້ຳ; ຫາກບໍ່ມີຢາຂ້າເອົາແຟັບຊັກເຄື່ອງໃສ່ລົງໃນນ້ຳກໍໄດ້ ເພື່ອເຮັດໃຫ້ບໍ່ກາຍເປັນທີ່ຢູ່ອາໄສຂອງຍຸງ, ກໍລະນີມີຄົນທີ່ຕິດເຊື້ອໃຫ້ນຳໄປໂຮງໝໍໂດຍຮີບດ່ວນ, ຫ້າມຊື້ຢາປະເພດອື່ນມາກິນນອກຈາກປາລາເຊຕາໂມນ ແລະ ດື່ມນ້ຳໃຫ້ຫຼາຍໆ, ໄຂ້ພະຍາດຊະນິດນີ້ແມ່ນບໍ່ມີຢາທີ່ປິ່ນປົວໄດ້. ສະນັ້ນ, ປາລາເຊຕາໂມນ ຖືເປັນຢາຕ້ານໄຂ້ທີ່ດີທີ່ສຸດໃນເບື້ອງຕົ້ນ ແລະ ຄວນກິນແຕ່ 1 – 2 ເມັດຕິດຕໍ່ກັນພາຍໃນເວລາ 4 – 6 ຊົ່ວໂມງ.
ທ່ານຍັງກ່າວຕື່ມວ່າ: ເພື່ອເປັນການກຳຈັດ ແລະ ເຝົ້າລະວັງບໍ່ໃຫ້ເກີດການລະບາດແຜ່ລາມໃນວົງກວ້າງ ມາຮອດປັດຈຸບັນກະຊວງສາທາລະນະສຸກ ໄດ້ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດມາດຕະການຕ່າງໆ ໂດຍອອກແຈ້ງການໃຫ້ພະແນກສາທາລະນະສຸກທົ່ວປະເທດເອົາໃຈໃສ່ທຳລາຍແຫຼ່ງເພາະພັນໜອນນ້ຳຍຸງລາຍ ແລະ ເອົາໃຈໃສ່ປິ່ນປົວຄົນເຈັບຢ່າງໃກ້ຊິດ, ສົ່ງທີມງານລົງຊ່ວຍແຂວງທີ່ມີການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍຫຼາຍ ຄື: ສະຫວັນນະເຂດ ແລະ ຈຳປາສັກ; ໄດ້ສົ່ງພະນັກງານປະຈຳຂັ້ນສຸກສາລາ ແລະ ເມືອງໃນ 5 ແຂວງ ຄື: ຈຳປາສັກ, ສະຫວັນນະເຂດ, ສາລະວັນ, ຄຳມ່ວນ ແລະ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.
ນອກນັ້ນ, ຍັງໄດ້ມີການຕິດຕາມເຝົ້າລະວັງຢ່າງໃກ້ຊິດທ່າອ່ຽງການລະບາດ ໂດຍນຳໃຊ້ຫ້ອງປະຕິບັດງານສຸກເສີນໃນຂັ້ນສູນກາງ ແລະ ແຂວງທີ່ມີການລາຍງານການລະບາດໃຫ້ການນຳເປັນໄລຍະ, ສົ່ງພະນັກງານຄວບຄຸມພາຫະນຳເຊື້ອລົງປະຈຳຊ່ວຍຂັ້ນ ແຂວງ, ເມືອງ ແລະ ບ້ານ, ສົ່ງທີມແພດສູນກາງລົງປະຈຳຢູ່ໂຮງໝໍແຂວງເພື່ອໃຫ້ການແນະນຳ ແລະ ຊ່ວຍວຽກປິ່ນປົວຄົນເຈັບ. ນອກຈາກນັ້ນ, ຍັງໄດ້ອອກຂ່າວໃຫ້ຄວາມຮູ້ກ່ຽວກັບອັນຕະລາຍ ແລະ ວິທີປ້ອງກັນພະຍາດໄຂ້ຍຸງລາຍທາງໂທລະໂຄ່ງ, ວິທະຍຸ, ໂທລະພາບ, ສື່ສັງຄົມອອນລາຍ ໂດຍເນັ້ນໜັກໃສ່ການໂຄສະນາວຽກງານ 5 ປ.
( ຂ່າວ: ກາວຊົ່ງ; ຮູບ: ວິລະສັກ )
